20111106

Atobiu asuba de sa Lingua Sarda

S'Accademia de sa Lingua Sarda Campidanesa hat apariciau s'atobiu “Salvaguardia e valorizzazione di tutte le varianti della Lingua Sarda comprese le alloglotte” chi s'hat a tenni su 18, 19 e 20 de donniasanti de su 2011 in su de s'Hotel Califfo, in S'oru e mari a Quartu Sant'Aleni.
Su programma innoi.
Prima de totu tocat a nai chi est una sienda bona meda, poita donat sa possibilidadi de s'atobiai cun ateras personas chi funt interessadas a sa chistioni de sa lingua sarda. In prus, s'Academia, sendi fata de studiosus e apassionaus de su campidanesu chi chistionu deu puru comenti su Professori Giuliu Solinas e su Dottori Luciu Spiga hat a essiri siguramenti una cosa de grandu calidadi e capaçi de produsi efetus in su benidéru.
Una cosa perou da depu nai subitu. Pensu hiat a essiri stetiu bellu a tenni su coraggiu de d'organizzai in sardu e tradusi is interventus in italianu sceti po is chi non du podint propriu cumprendi.
Du scieus totus chi scriri e chistinai unu sardu bellu e eleganti non est una cosa façili e deu seu s'utimu a podi scudi sa primu perda, ma pensu chi mellus hiat a essiri chi poneiamus a una pati sa bregungia e cumenzamus a imperai su sardu nostu puru comenti lingua de traballu.

20111015

Modus de nai: mocca de sartizzu, soga de sartizzu

Si narat: "una mocca de sartizzu", ma ita est una mocca? su Porru dda tradùsit cun s'italianu "budello" e aici e totu fait su Wagner (mòkka = catalanu moca "vientre, bandullo"). I moccas funt, difati, is chi funt morigàdas de calincunu chi si donat fastidiu o si fait inchietài, e si furriant: "gei non m'hat a bolli furriai i' moccas!".
Foto Su Fruscu - Atzara
Postu chi in is tempus antigus su sartizzu si fiat sceti cun su budellu de is animalis, sa mocca est su contenidori, sa forma e sa mesura de su sartizzu (metonimìa).
Si narat: "una soga de sartizzu" puru, ma est una cosa differenti. Sa soga est una funi, un'acapiu de peddi, e Porru dda tradusit cun agugliàda, su tanti de filu chi si ponit in s'agulla; sa soga est una mesura chi s'imperat po un'arrogu segau de una una cosa prus longa, sia funi, filu o sartizzu.
Foto Uva Libre
Su sartizzu sicau de solitu si faidi a pezzus cruzus e si ponit a sicai apicau a ferr'e cuaddu, mentris su sartizzu friscu, su chi si pigat anch'èst su carnazzeri, si fait longu cantu est su budellu interu e si segat a sogas a segunda de su tanti chi ndi serbit.

20110315

Fueddus: chìzzi, chitzi, kittsi

Chìzzi (kittsi in su Wagner), [de s'avverbiu latinu cĭtō (sùbitu, luègusu) in su comparativu citius] avverbiu de tempus: fiat a mengianeddu chizzi, si bieus a su chizzi, o a solu est ancora chizzi.
Modus de nai: beni chizzi!, ironicu, riferiu a unu ancora dormiu a s'ora de s'apuntamentu, in generali scoberendi chi si chi hiat depiri essi stetiu giai fatu est ancora de fai; de chizz'e chizzi, afotiat, chizzi-chizzi.